woensdag 19 mei 2021

Yu no man broko mi

 Ik kon natuurlijk niet achterblijven... bakra uma taki Sranantongo... en een Nederlandse inzending op het Eurovisie Songfestival Sranantongo ... daar móest ik natuurlijk wat van vinden... en dat doe ik ook. Voor diegenen die het niet gevolgd hebben is hier het betreffende liedje:


Laat ik allereerst zeggen dat het EuroVisie Songfestival in beginsel geen politieke statements mag vertegenwoordigen. Dus hóe graag je ook wilt; dit mág geen politiek statement zijn, hoewel de tekst van Jeangu dat natuurlijk wel is... en niet zo'n beetje ook!!!

Wél denk ik dat het belangrijk is om te begrijpen waarom de 'fusi' gemaakt wordt (fussie; mijn woord voor 'ophef', komt af van 'making a fuss') is, waarom die ophef??!!?? San wan meki fusi??

In het verleden zeiden men in Suriname (viel onder koloniaal bewind van de Nederlanden en slavernij enzo) dat men de persoon 'niet kon breken, want men was een halve cent'... yu no man broko mi, mi ben afu sensi. De 'afu sensi' is een 'halve cent' het is de kleinste valuta en je kunt hem dus niet opbreken in nog kleinere stukjes. Als je dus zei dat je een halve cent was, dan kun je niet gebroken worden; dan ben je dus sterk!

Het lullige is dat wij Nederlanders van liedjes waar we niet zo veel van kunnen maken - en laten wel wel wezen... hoeveel Nederlandse mensen spreken Sranantongo??? - al snel een 'mamma appelsap' maken... hoe het klinkt zo vertalen we het en op één of andere manier is 'broko mi' vertaald als 'broccoli'... 

Heel Suriname natuurlijk op zijn achterste benen; hoe dúrven die 'tata's' (letterlijk 'die patatjes'). Zo'n nummer, zo'n statement... en dan reduceren tot broccoli en er de draak mee steken.

Safri safri ala sma!

Dat gebeurd ook met niet-Sranantongo liedjes. Sterker nog het liedje waar de 'mama appelsap'' uit komt (men hoort namelijk 'mama appelsap' tekst, is een liedje van Michael Jackson... en geloof me.. hij zingt écht niet over appelsap en hij maakt zich echt niet druk over dat men 'appelsap' hoort. Er zijn hele discussies op facebook en daarbuiten over liedjes die een 'mamma appelsap' hebben. 

Ik heb zelf 'put your ass in the choco' bij een liedje van IlNiño gehoord... en zij zingen 'echt niet dat je je reet in de chocolade moet steken'...

Als je objectief bent en even niet 'slavernij' of wat dan ook denkt of het slechtste van de mens, dan moet je toch bekennen dat 'broko mi' klinkt als 'broccoli'. Geloof me; geen hond die daarbij aan slavernij denkt...

Weinig Hollanders die bij een 'Eurovisie songfestival' liedje (niveautje 'toppers' en 'würst' (vrouw met baard!!!/ uma nanga barba??!!!)...) denkt aan de zwaar politiek beladen slavernij. Nu ben ik - lekker bevooroordelend- niet bijster onder de indruk van de intellectuele achtergrond van toppers-fans, maar dat is mijn opinie...

Dus; 

  • ik vind het heel goed dat er bekendheid en uitleg wordt gegeven over wat 'yu no man broko mi' betekent 
  • ik vind het veel te ver gaan om te zeggen dat die 'broccoli' horende Nederlanders geen respect hebben of enige kennis hebben van Slavernij en het 'belachelijk maken'
  • ik vind het belachelijk dat men eist van bv een AH om excuses te maken (al vind ik wel dat men zich meer had mogen verdiepen alvorens er zo lichtvoetig mee om te gaan)
  • ik vind dat mensen zich ook eens in de schoenen van anderen mogen verplaatsen
  • ik vind dat men ook eens uit mag gaan dat men NIET een negatieve, belachelijk makende reden heeft om iets te zeggen... zoals broccoli (even los van het feit dat ik broccoli op zich al belediging vindt voor 'groenten' ; oftewel; het is niet mijn favoriete groenten...)
Dat de tekst van het liedje van Jeangu een waanzinnige (mooi verwoorde!!) zang is met een zeer belangrijke boodschap staat los van het feit dat de gemiddelde EuroVisie luisteraar gewoon 'entertained' wil worden. Diepgaand luisteren naar een tekst zit er echt niet bij...

De tekst van Jeangu is daarmee een pijnlijk en politieke statement met een zeer belangrijke sterke boodschap over slavernij in een landschap waar corpulente dames in zilveren laarsjes hun semi-franse lofzang doen en één of andere oost europese dame een 'lofzang' (come on!!!) over mata hari, ook hun kunstje doen. Je kunt niet serieus denken dat daar DEZE zwaarbeladen boodschap dan over de bühne komt en dat de gemiddelde Nederlander ineens denkt 'oeh... nu voel ik me schuldig over de slavernij'... ' Hoe graag Silvana dat ook zou willen.

Voor diegenen die zich wél willen verdiepen en het niveautje 'zilveren glittertjes en bebaarde dames' willen ontstijgen, hier de tekst met een vertaling naar Nederlands door mij...

Skin as rich as   (huid zo rijk als)
A starlit night   (een door sterren verlichte nacht)
Your rhythm is rebellion  (jouw ritme is rebellie)
Your rhythm is rebellion (jouw ritme is rebellie)

Deep currents running (diepe stromen lopen)
In the rivers of your eyes  (in de rivieren van jouw ogen)
Your rhythm is rebellion  (jouw ritme is rebellie)
Your rhythm is rebellion (jouw ritme is rebellie)

They spat on your crown and (ik spuugde op jouw kroon en)
They poisoned your ground (zij vergiftigden jouw grond)
Your rhythm is rebellion (jouw ritme is rebellie)
Your rhythm is rebellion (jouw ritme is rebellie)

They burned your heroes at the stake (ze verbrandden jouw helden op de staak)
But your voice will echo on their names (maar jouw stem zal echoën op hun namen)
This ain't the end, no (dit is niet het einde)
It's the birth of a new age (het is de geboorte van een nieuwe tijd)

Yu no man broko mi (je kunt me niet breken)
Yu no man broko mi (je kunt me niet breken)
Yu no man broko, broko mi (je kunt me niet breken, mij breken)

Yu no man broko mi (je kunt me niet breken)
Yu no man broko mi (je kunt me niet breken)
Yu no man broko, broko mi (je kunt me niet breken, mij breken)

Soul blazing   (ziel in brand)
Like a hurricane   (als een orkaan)
Your rhythm is rebellion   (jouw ritme is rebellie)
Your rhythm is rebellion  (jouw ritme is rebellie)

Spirit roaring wild   (geest brult wild)
Like untamed flames   (als ongetemde vlammen)
Your rhythm is rebellion (Oh yeah)   (jouw ritme is rebellie - oh yeah)
Your rhythm is rebellion   (jouw ritme is rebellie)

They buried your gods   (ze begroeven je goden)
They imprisoned your thoughts    (ze zetten jouw gedacht gevangen)
Your rhythm is rebellion   (jouw ritme is rebellie)
Your rhythm is rebellion  (jouw ritme is rebellie)

They tried to drain you of your faith    (ze probeerden je te ontdoen van je geloof)
But you are the rage that melts the chains    (maar je bent de woede die de ketenen doet smelten)
This ain't the end, no    (dit is niet het einde, nee)
It's the birth of a new age   (het is de geboorte van een nieuwe tijd)

We are the fruit    (wij zijn de vrucht)
Adorning the legacy    (die de erfenis eer aan doet)
Of every forgotten   (van alles vergeten)
Revolutionary   (revolutionair)
Born in resilience   (geboren in weerstand)
Proud like a lion   (trots als een leeuw)
We are the birth   (wij zijn de geboorte)
Of a new age   (van een nieuwe tijd)

Yu no man broko mi   (je kunt me niet breken)
Yu no man broko mi   (je kunt me niet breken) 
Yu no man broko, broko mi (Mi na afu sensi)  (je kunt me niet breken, mij breken (ik ben een halve cent)) 

Yu no man broko mi (Yu no man) (je kunt me niet breken) 
Yu no man broko mi (Yu no man) (je kunt me niet breken) 
Yu no man broko, broko mi (Mi na afu sensi) (je kunt me niet breken, mij breken (ik ben een halve cent)) 

Yu no man broko mi (No man, no man, no man, no) (je kunt me niet breken (niemand, niemand, niemand, nee)) 
Yu no man broko mi (No man, no man, no man, no)(je kunt me niet breken (niemand, niemand, niemand, nee)) 
Yu no man broko, broko mi (Mi na afu sensi)(je kunt me niet breken (ik ben een halve cent)) 

Yu no man broko mi (No man, no man, no man, no) (je kunt me niet breken (niemand, niemand, niemand, nee)) 
Yu no man broko mi (No man, no man, no man, no) (je kunt me niet breken (niemand, niemand, niemand, nee)) 
Yu no man broko, broko mi (Mi na afu sensi) (je kunt me niet breken (ik ben een halve cent))  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten